RUSİYADAN BAKIYA “KRIM TƏLƏSİ” – Oqtay Əsədov dəvəti qəbul edəcək?

Rusiyanın üçüncü adamından Bakıya “Krım tələsi” Valentina Matviyenko Milli Məclisin sədri Oqtay Əsədov ilə görüşdə azərbaycanlı həmkarını niyə Azərbaycanın Ukrayna ərazisi kimi tanıdığı bölgəyə dəvət edib?

Ötən həftə Rusiya Federal Məclisi Federasiya Şurasının sədri, səlahiyyətlərinə görə Rusiyanın üçüncü şəxsi hesab olunan Valentina Matviyenko Bakıda Milli Məclisin sədri ilə görüşdə Sevastopolun alman faşistlərindən azad olunmasının 75 illiyi ilə bağlı azərbaycanlı həmkarını Krıma dəvət edib. Matviyenko hətta belə bir cümlə işlədib: “Özünüz gələ bilməsəniz, heç olmazsa Milli Məclisdən nümayəndə heyəti göndərin”.

Azərbaycanın Ukraynanın ərazi bütövlüyünü rəsmən tanıdığını bildiyi halda, V.Matviyenkonun Milli Məclis sədrinə belə bir təklif etməsi birmənalı qarşılanmır. Qeyd edək ki, hələlik Milli Məclis rəhbərliyi təklifə rəsmi mövqeyini elan etməyib. Siyasi ekspertlər isə Rusiya rəsmisinin Azərbaycanı məqsədli şəkildə çətin seçimlə üz-üzə qoymaq istədiyini düşünürlər.

Politoloq Elxan Şahinoğlu hesab edir ki, Moskva bununla bizi tələyə salmaq istəyir. Ona görə də Krıma getmək olmaz: “Valentina Matviyenkonun bu cümləni işlətməsi təsadüfi deyil. Biz Rusiyanın ilhaq etdiyi Krımı Ukrayna ərazisi sayırıq. Bizim üçün Krımın Dağlıq Qarabağdan fərqi yoxdur. Necə ki, biz Dağlıq Qarabağa qeyri-qanuni səfər edənləri ”persona non-qrata” elan edirik, eyni ilə Kiyev də Krıma səfər edənləri “persona non-qrata” elan edir və Ukraynaya girişini qadağan edir. Kremlin dili ilə danışan Valentina Matviyenko bilir ki, rəsmi Bakı Krıma yüksək səviyyəli nümayəndə heyəti göndərməyəcək, ancaq heç olmazsa, Bakıdan hansısa heyətin gəlməsinə çalışır. Moskvanın tələsinə düşmək olmaz. Hansısa millət vəkilimiz Sevastopola getmək haqqında düşünürsə, bilməlidir ki, onun Sevastopola səfəri bizim Dağlıq Qarabağ siyasətimizi zəiflədəcək, sabah ermənilər deyəcək ki, azərbaycanlı rəsmi və ya deputat Krıma gedirsə, başqa ölkələrin deputatları da Dağlıq Qarabağa rahat gələ bilməli və buna rəsmi Bakı etiraz etməməlidir”.

Milli Məclisin deputatı Fərəc Quliyev də “Yeni Müsavat”a bildirdi ki, Rusiyadan olan dəvət əsasında Azərbaycandan nümayəndə heyətinin Krıma getməsi düzgün olmaz: “Başqa deputatlardan fərqli olaraq mən hələ Krım işğal olunanda parlamentdə fikrimi bildirmişəm. Bildirmişəm ki, bu, işğaldır. Biz bu işğalı tanımalı və öz adı ilə çağırmalıyıq. Çünki Azərbaycanın da ərazisi işğal olunub. Belə hallarda biz susa bilmərik. Üstəlik də fikirləşirəm ki, biz bu məsələdə açıq şəkildə beynəlxalq təşkilatların, böyük dövlətlərin mövqelərindən çıxış eləməliyik. Bunu eləmiriksə, heç olmasa, ən azından Rusiyanın mövqeyindən çıxış eləməli deyilik. Çünki bu bizim Qarabağ məsələmizlə də bağlı olaraq pis ənənə ola bilər. Mən Ukrayna-Azərbaycan münasibətlərindən də dolayı düşünürəm ki, Ukrayna ərazisi olan və işğal edilən Krıma Azərbaycan Milli Məclisinin nümayəndə heyətinin Rusiyanın dəvəti ilə gedib iştirak eləməsi doğru olmaz”.

F.Quliyev xatırlatdı ki, dünya da Krımı Ukrayna ərazisi olaraq tanıyır. Azərbaycandan nümayəndə heyətinin getməsi dünya birliyi və bir sıra böyük dövlətlərlə də münasibətlərimizə təsir edə bilər: “Bu gün tutaq ki, işğal olunmuş Dağlıq Qarabağa hər hansı bir dövlətdən kimsə Azərbaycandan icazə almadan gəlirsə, Azərbaycan onları qara siyahıya daxil edir və arzuolunmaz şəxs kimi görür, etirazını bəyan edir. İndi Ukraynanın işğal olunmuş ərazisinə bizdən nümayəndə heyəti gedərsə, bu, çox anormal hal ola bilər. Ola bilsin müəyyən səbəblərdən Azərbaycan hökuməti bu məsələyə etiraz eləməsə də, ən azından yumşaq diplomatiya ilə davranaraq Krıma səfər məsələsindən vaz keçməlidir. Krıma nümayəndə heyətinin getməsi Azərbaycanın özünə ziyan vuran, mənfi presedent yaradan element effekti verər”.