2018-ci ilin iyul ayında Gəncə Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Elmar Vəliyevin güllələnməsi çoxları üçün gözlənilməz deyildi. Çünki Gəncədə ciddi sosial narazılıq var idi və əhalinin qəzəbinin bir gün “partlayacağı” kimsədə şübhə doğurmurdu. Üstəlik, bu narazılıq məhz şəhər rəhbərliyinin qanunsuz əməllərindən qaynaqlandığı üçün, qəzəb obyektinin də icra başçısı olacağı gün kimi aydın idi.
Doğrudur, E.Vəliyevin kim tərəfindən, hansı şəraitdə və nə məqsədlə güllələnməsindən asılı olmayaraq, dövlət rəsmisinə, xüsusən də Prezidenti təmsil edən bir şəxsə qarşı bu cür silahlı hücumun həyata keçirilməsi arzuolunan deyildi. Amma olan olmuşdu və artıq keçmişi geri qaytarmaq mümkün deyildi.
Əlbəttə, həmin ərəfədə keçmişi geri qaytarmaq mümkün olmasa da, indi və hər zaman keçmişdən “dərs” almaq lazımdır. Bəs, Gəncənin mövcud rəhbərliyi nə vaxtsa keçmişdə yaşananlardan nəticə çıxarıb?
Öncə onu qeyd edək ki, Gəncədə baş verən məlum olaylardan sonra Niyazi Bayramovun bu şəhərə başçı təyin olunması sakinlərdə gələcəyə ümid yaratmışdı. Elmar Vəliyevin zülmündən xilas olan əhali düşünürdü ki, onları narahat edən problemlər tezliklə aradan qalxacaq, hər bir sakin rahat nəfəs alacaq. Çox güman ki, bəzi məmurların N.Bayramovu “ən layiqli namizəd” kimi təqidm etməsindən sonra prezident İ.Əliyev də analoji gözlənti içərisində idi. Görünür, ölkə başçısı məhz bu səbəbdən də 28 avqust 2018-ci il tarixli sərəncamı ilə Niyazi Bayramovu Gəncəyə icra başçısı təyin etmişdi. Bəs, icra başçısı ötən 5 il ərzində sakinlərin ümidini və ölkə başçısının etimadını doğrulda bildimi? Yazımızda bu və digər suallara aydınlıq gətirməyə çalışacağıq.
Xatırladaq ki, N.Bayramov məlum təyinatadək - 2012–2018-ci illərdə Mingəçevir Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı vəzifələrində çalışıb. Lakin o, bu vəzifədə özünü tam şəkildə doğrulda bilməyib, adı bir sıra korrupsiya qalmaqallarında hallanıb. Odur ki, belə bir şəxsin kritik zamanda ölkənin ikinci ən böyük şəhəri, 340 min nəfərdən çox əhalisi olan Gəncəyə rəhbər təyin edilməsi xüsusən də hakimiyyət kuluarlarında çoxları tərəfindən təəccüblə qarşılandı. Amma prezidentin sərəncamına qarşı çıxmaq kimsənin səlahiyyət çərçivəsinə daxil olmadığından, hər kəs susmağa və N.Bayramovun fəaliyyətini izləməyə üstünlük verdi…
Niyazi Bayramovun son 5 illik fəaliyyətini gözdən keçirdikdə, onun Gəncəyə rəhbər təyin edilməsinin nə üçün narazılıqla qarşılanması indi daha çox anlaşılır. Çünki bu illər ərzində Gəncədə sosial-iqtisadi problemlər daha da ağırlaşıb, hətta belə demək mümkünsə, əhali aclıq və səfalət həddinə çatıb. İşsizlik bir neçə dəfə artdığından, sakinlərin böyük əksəriyyəti, əsasən də ziyalılar Gəncəni tərk edərək paytaxt Bakıya axın etməkdədir. Üstəlik, dilənçilik bütün şəhəri bürüyüb. Bir sözlə, N.Bayramov Gəncəni elə duruma salıb ki, əhali zülmkar rəhbər kimi tanınan sabiq icra başçısı Elmar Vəliyevin “atasına rəhmət oxumağa” başlayıb.
Yazımızın əvvəlində “Gəncənin mövcud rəhbərliyi nə vaxtsa keçmişdə yaşananlardan nəticə çıxarıb?”, - deyə sual etmişdik. Bu gün görünən odur ki, N.Bayramov nəinki keçmişdən “dərs” alıb, əksinə öz sələfi E.Vəliyevin kursuna sadiq qalaraq, layiq olmayan kadrları irəli çəkməklə, intellektual təbəqəni şəhərdən qovub çıxarır. İcra başçısının öz ətrafında böyük kriminal şəbəkə formalaşdırdığı haqda informasiyalar var. Deyilənə görə, o, bununla sakinləri xof, qorxu altında saxlamağa çalışır, hətta bəzi hallarda icra başçısı olduğunu unudaraq, özünü “mafiya lideri” kimi aparır. Şübhəsiz, belə olan halda şəhərdə nəzarətsizlik, özbaşınalıq hər ötən gün daha da artır.
Heç də təccüblü deyil ki, hazırda digər şəhərlərlə müqayisədə Gəncədə narkomaniya və narkotik maddələrin satışı ən pik həddə çatıb. Müxtəlif dini cərəyanlara və xarici ölkələrə bağlı radikal qruplaşmalar açıq, gizli və yarıgizli şəkildə təşkilatlanaraq, dövlət təhlükəsizliyimiz üçün böyük problemə çevriliblər. Təsadüfi deyil ki, hazırda bu şəhərdə kriminal aləmin nümayəndələri əsas söz sahibləridir. İcra başçısı ilə “hesabılaşmayan” iş adamları, sahibkarlar qorxudulur, öyrədilmiş vergi məmurları onlardan qanunsuz vəsaitlər tələb edir və s.
Sakinlərlə söhbət zamanı üzülərək etiraf edirlər ki, sabiq başçının zamanında olan problemlər N.Bayramovun dövründə daha da dərinləşib, icra başçısı ilə əhali arasındakı rabitə tamamilə itib. Şəhərdə deyirlər ki, Niyazi Bayramov çox vaxt işə də gəlmir. Ən yaxşı halda, günün birinci yarısı işdə olur, ikinci yarısından etibarən isə vaxtını yaxın dostları ilə bərabər içki məclislərində keçirir. Bu səbəbdən, Gəncədə dövlət başçısının tapşırıqları bir çox hallarda yarımçıq icra olunur.
Məhz bu cür fəaliyyətsizliyin nəticəsidir ki, hazırda Gəncədə radikal dini qruplaşmaların üzvü olan və İranın xüsusi xidmət orqanlarına çalışan minlərlə gənc var. Hətta bəzi bilgilərə görə, bu gün Gəncədə 17-dən artıq dini qruplaşma gizli və yarıgizli şəkildə fəaliyyət göstərir. Onların İranın xüsusi xidmət orqanlarından, eləcə də Qum şəhərindəki dini-ideoloji mərkəzlərdən tapşırıqlar aldığı heç bir şübhə doğurmur. İran meylli şəxslərin təxminən 20-25%-i radikal fikirlərini ifadə etməkdən çəkinməsələr də, hələ öz hücrələrində “yatmağa” üstünlük veriblər. Ən təhlükəlisi odur ki, bir gün molla rejiminin xidmətçiləri tərəfindən bu hücrələrə “daş atılanda” Gəncədə qan tökülməsinin qarşısını almaq çətin olacaq. Odur ki, şəhər rəhbərliyi içki məclislərinə ara verib, Gəncəni, ümumilikdə ölkəmizi bu təhlükədən xilas etmək haqda da düşünməlidir. Məsələn, biz bu gün həmin gənclərə “İranın İslama və şiəliyə heç bir aidiyyatının olmadığını” aşılamaq üçün çox gecikmişik.
Gəncədə daha bir təhlükə isə, əhalinin dindar təbəqəsinin içində “Sunqurçu”ların təşəkkül tapmasıdır. Əldə olunan informasiyalara əsasən, “nurçu”luğun bir qolu olan “sunqurçu”lar Gəncədə 6-7 dərsxana təşkil edərək, formalaşmağa başlayıblar. Əvvəllər Azərbaycan Texnologiya Universiteti “Fətullah Gülən camaatı”na mənsub şəxslərin nəzarətində idisə, indi vəziyyət qismən dəyişib, amma ümumən şəhərdə və müxtəlif müəssisələrdə “nurçu”ların Gülənə bağlı qolu öz mövcudluğunu qoruyub saxlaya bilib.
Bir sözlə, Gəncədəki boşluqadan, idarəçiliyin zəif olmasından istifadə edən təhlükəli dini cərəyanlar, kriminal qruplar buranı özlərinə “yurd” seçərək, günbəgün böyüməkdə, daha ciddi təhlükəyə çevrilməkdədir. Təsadüfi deyil ki, müxtəlif radikal dini qrupların təsiri altına düşən gənclərimiz potensial Vətənə xainləri olduqlarının fərqinə varmadan, başqa ölkələrin maraqlarına xidmət etdiklərini açıq şəkildə etiraf etməkdən çəkinmirlər. Ən təhlükəlisi isə, N.Bayramovun nəzarətindən kənarda formalaşan kriminallaşmış dindarlar kontingentidir ki, onların Rusiya və İranla geniş əlaqələrinin olduğu sirr deyil.
Bir daha qeyd etməyə məcburuq ki, hazırda Gəncədə baş verən açıq və gizli proseslər heç də müsbət perspektivlər vəd etmir. Odur ki, nə qədər gec deyil, Gəncədəki potensial terror şəbəkələrinin yuvaları dağıdılmalı, vətəndaşlarımız narkotik bəlasından, kənar dini cərəyanların təsiri altına düşməkdən xilas edilməlidir. Hesab edirik ki, gənclərimiz narkotik asılığından, icra başçısı Niyazi Bayramov “içki məclisi asılılığı”ndan müalicə olunmasa, Gəncənin gələcəyi haqda nikbin danışmağın mənası yoxdur. Çünki, belə getsə, əhali tamamilə şəhəri tərk edəcək, Gəncədə yalnız icra başçısının yaxın çevrəsi, çarəsiz yaxşlı insanlar, dini cərəyanların nümayəndələri və kriminal ünsürlər qalacaq.
P.S. Məqaləmizin əvvəlində “İcra başçısı ötən 5 il ərzində sakinlərini ümidini və ölkə başçısının etimadını doğrulda bildimi?”, - deyə bir sual da qoymuşduq. “Görünən dağa bələdçi lazım olmadığını” nəzərə alsaq, zənnimizcə, dəyərli oxucularımız bu sualın cavabını artıq əldə etdilər. Lakin bizi narahat edən əsas məsələ Gəncədə “yeni bir üsyan dalğası”nın yaşana biləcəyidir. Nə qədər Niyazi Bayramova sələfinin taleyini yaşamamağı arzu etsək də, təəssüflə qeyd etməyə məcburuq ki, günbəgün kriminallaşmaqda olan Gəncədə proseslər məhz o istiqamətdə gedir. Hər halda, inanmaq istərdik ki, bu şəhərdəki proseslər xüsusi xidmət orqanlarımızın nəzarəti altındadır…
Mənbə: “Hürriyyət”
