Balakən Polis Şöbəsinin xidmət üzrə rəis müavini haqqında bədii-publisistik oçerk
Balakənin səsi
Balakən səhəri dağların sinəsindən doğur. Səhərin şəfəqləri hələ torpağa düşməmiş, şəhərin sükutunu ilk pozan səs polisin addımı olur. Həyətə daxil olan formalar arasında bir sima var ki, onun addımı sanki saat dəqiqliyi ilə çəkilmiş xətt kimidir — bu, polis polkovnik-leytenantı Elxan Zamanovdur.
O, Balakən Rayon Polis Şöbəsinin xidmət üzrə rəis müavinidir. Amma bu adın arxasında rütbədən, vəzifədən daha artıq bir şey dayanır: xidmət fəlsəfəsi, məsuliyyət və vicdan.
Polislik bəzən sadəcə peşə kimi görünür, lakin Zamanov üçün o, mənəvi bir seçimdir. O, “xidmət” sözünü yalnız əmrlə yox, ürəklə izah edənlərdəndir.
Hər səhər nizamla başlayan həyat
Polis şöbəsinin həyətində səhər nizamı onun baxışlarından keçir. Rəis müavininin baxışı səs-küysüz bir tənbehdən daha təsirlidir.
O, hər kəsi tanıyır, hər kəs onun gözündə yerini bilir. Elxan Zamanovun xidmətdə bir prinsipi var:
“Nizam formadan deyil, düşüncədən başlayır.”
Bu prinsip onun hər addımında duyulur. O, nizamı qorumaq üçün qışqırmır, təmkinlə baxır. O baxışda həm məsuliyyət, həm də qayğı var. Çünki o, tabeliyində olanları yalnız əməkdaş yox, vətənin oğulları kimi görür.
Dövlətin nəbzini tutan bir vəzifə
Elxan Zamanovun bu rayonda xidməti 2021-ci ilin martında Balakənə təyinatla başladı. Daxili İşlər naziri, general-polkovnik Vilayət Eyvazovun əmri ilə o, bu vəzifəyə gətirildi. Həmin gündən Balakənin asayiş ritmi onun təcrübəli nizamına bağlandı.
Zamanov bu rayona paytaxtın xidmət məktəbindən gəldi. O, əvvəllər Bakının müxtəlif polis idarələrində çalışmış, həm əməliyyat, həm də xidmət istiqamətlərində özünü doğrultmuşdu. Əməkdaşları deyirlər ki, Elxan müəllim sakit təbiətli, amma dəmir iradəli rəhbərdir.
O, tabeliyində olanlardan çox şey tələb edir, amma daha çoxunu özündən tələb edir.
Xidmətin görünməyən tərəfi
Asayiş bəzən gözlə görünməyən bir səssizlikdir. Bu səssizliyin arxasında isə gecələr yatmayan, səhərlər tez oyanan, saatın və havanın fərqinə varmadan işləyən insanlar dayanır. Onların ən ön cəbhəsində isə Elxan Zamanov kimi zabitlər var.
O, Balakəndə narkotiklərin qanunsuz dövriyyəsinə, qeyri-qanuni silah saxlama hallarına qarşı aparılan əməliyyatlara şəxsən rəhbərlik etmişdir.
Media qısa başlıqlar verdi: “Balakəndə 7 nəfər saxlanıldı, külli miqdarda narkotik ələ keçirildi. Amma o başlıqların arxasında həftələrlə çəkən müşahidə, gecə-gündüz planlama, vətənə səssiz xidməti dayanan insanlar vardı. Elxan müəllim o əməliyyatların səssiz memarı idi.
“Maarif – ən güclü silahdır”
Onun fəaliyyətinin başqa bir istiqaməti var – maarifçilik. Balakən rayonunun Gərəkli kənd orta məktəbində keçirilən “Narkomaniya ümumbəşəri bəladır” adlı tədbirdə o, məktəblilərə belə demişdi:
“Gənclər, narkotik bir anlıq xoşbəxtlik gətirir, amma ömürlük əsarət yaradır.”
Bu sözlər sadəcə xəbər başlığı olmadı, kənd məktəbinin divarlarında uzun müddət xatırlandı.
O, gənclərlə söhbət edərkən əmr dilində yox, atalıq dilində danışır.
Hər çıxışında bir fikir təkrarlanır:
“Qanunu qorumağın ən asan yolu – insanı qorumaqdır.”
Elxan müəllim üçün maarifləndirmə əməliyyat qədər vacibdir, çünki o bilir: bir gənci narkotikdən çəkindirmək, bir ailəni faciədən xilas etmək qədər dəyərlidir.
Balakən ruhu və Elxan müəllim obrazı
Balakən insanı qürurludur, amma ədaləti yüksək qiymətləndirir. Bu rayonda xalqla polis arasındakı etimad illərlə formalaşır.
Elxan Zamanovun üstünlüyü ondadır ki, o, bu etimadı zorla yox, etibarla qazanıb. Rayon sakinləri onu “rəis” yox, “Elxan müəllim” kimi çağırır.
Çünki o, idarəçilikdə sərt, amma insani münasibətlərdə yumşaqdır. Kimin dərdi varsa, qapısını döyür.
Bir dəfə yaşlı bir kənd sakini demişdi:
“Elxan müəllimə gedəndə bilirsən ki, dərdinə qulaq asılacaq, qapı arxasından deyil, ürəkdən açılacaq.”
Bu sözlər onun peşə etikasından çox, insani obrazını göstərir.
Dövlətçiliyə sədaqət
Zamanovun həyat fəlsəfəsi dövlətçilik üzərində qurulub. O, Daxili İşlər Nazirliyinin mərkəzi prinsiplərindən birini – “xalq üçün xidmət” ideyasını əməli şəkildə yaşayır. Onun haqqında yazılan bir məqalədə belə qeyd olunurdu:
“Bu gün də polisimizin şəxsi heyəti milli dövlətçilik ideologiyasına söykənən prinsiplərlə xidmət edir.”
Elxan müəllim bu prinsipi təkcə dildə deyil, davranışında da ifadə edir.
O, vəzifəni üstünlük yox, borc kimi dərk edir.
Xidmətin fəlsəfəsi
Zamanov bir dəfə belə demişdi:
“Polis – xalqın gözüdür. Göz təmiz olmasa, baxış da bulanıq olar.”
Bu cümlə onun xidmət fəlsəfəsinin açarıdır. Hər səhv baxış, hər diqqətsiz addım bütöv sistemə zərbədir.
Ona görə o, xidmətdə təmizlik anlayışını maddi yox, mənəvi təmizlik kimi qəbul edir.
Onun iş masasında iki simvol var: biri Azərbaycan bayrağı, digəri Daxili İşlər orqanlarının andı.
Hər ikisinə baxanda bir məsuliyyət hissi keçir – bu iki rəmz onun üçün “vətən və vicdan” anlayışlarını birləşdirir.
Səssiz qəhrəmanlıq
O, çox danışan zabitlərdən deyil. Onun qəhrəmanlığı səssizdir. Hər gün işdən çıxanda arxasınca baxan əməkdaşlar “bu gün də bir az daha düz yaşadıq” hissi keçirir.
Hər hansı bir hadisə – istər yol-nəqliyyat problemi olsun, istər ailədaxili münaqişə – Elxan müəllimə çatanda, o, məsələni həm qanunla, həm də ürəklə həll edir. Çünki o, ədalətin soyuq təyinlə yox, insan istiliyi ilə möhkəmləndiyinə inanır.
“Balakən əminliklə yatır”
Hər rayonun bir gecə nəfəsi var. Balakənin gecəsi sakitdirsə, o sükutun arxasında Zamanov kimi insanların oyaqlığı dayanır.
O, patrulun hərəkət trayektoriyasını, postların növbə cədvəlini, əməliyyat qruplarının vəziyyətini şəxsən izləyir.
Çünki o bilir ki, asayiş təkcə qanunla yox, diqqətlə qorunur. Hər ay keçirilən iclaslarda rəis müavini kimi onun çıxışları bir cümlə ilə xatırlanır:
“Asayiş – xalqın güvən hissəsidir, polis bu güvənin qoruyucusudur.”
İnsan kimi Elxan Zamanov
Onun ailə, dost və kollektiv münasibətlərində sadə bir səmimiyyət var. Hər işçisinin ad gününü yadında saxlayar, çətinliyə düşəni gizlicə himayə edər. Bir dəfə əməkdaşlarından biri belə demişdi:
“O, rəhbərdən çox, ağsaqqal kimidir.”
Bəli, ağsaqqal – amma forma içində. Bu ikilik Elxan müəllimin obrazını tamamlayır: rəhbər kimi sərt, insan kimi yumşaq.
Balakənin sabahına baxış
Balakən bu gün dinamik dəyişir. Yeni yollar, yeni tikililər, artan turizm, hərəkətli ticarət – bütün bunlar yeni təhlükəsizlik tələbləri yaradır.
Elxan Zamanov bu dəyişimin içində müasir polis idarəçiliyi anlayışını formalaşdırmağa çalışır. O, gənc polis əməkdaşlarını öyrədir:
“Bizim işimiz cəza vermək deyil, cəmiyyəti qorumaqdır.”
Bu, onun rəhbərlik fəlsəfəsinin əsas sütunudur.
Sözün sonu – bir xidmətin portreti
Elxan Zamanovun portreti bir zabitin portreti olmaqdan çıxır, bir vətəndaşlıq modelinə çevrilir. O, polisin simasında dövlətin təmkinini, millətin səssiz gücünü təmsil edir. Onun adı çox hallarda xəbərlərdə çəkilmir – çünki o, qəhrəmanlığı nümayiş üçün yox, vəzifə üçün yaşayır.
Balakənin sükutu bu gün onun səsi ilə qorunur. Dağların sabahı, kəndlərin gecəsi, insanların arxayınlığı — hamısı o səssiz addımların ritmindədir.
Və bəlkə də bu oçerkin ən doğru yekunu belə səslənər:
“Hər şəhərin bir nəfər sükutu qoruyur.
Balakənin sükutunun adı – Elxan Zamanovdur.”
Nəriman Məhərrəmov,
